U utorak 16.05.2023. imali smo zadovoljstvo poslušati online predavanje gđe Tomatsu Yasuko, supruge pokojnog Tōmatsu Shomei-a (東松照明 Nagoya 1930 – Okinawa 2012), jedne of ključnih figura poslijeratne japanske fotografije.
Nakon predavanja prof Jovana Marjanovića sa Akademije scenskih umjetnosti UNSA, prof Anamarije Batiste sa Akademije likovnih umjetnosti u Beču, te prof Kiyoko Sakata sa Okinawa prefekturalnog univerziteta umjetnosti, studenti ALU Sarajevo su imali priliku upoznati se sa Tōmatsuovim djelom i njegovom serijom fotografija pod nazivom NAGASAKI 11:02. Serija fotografija NAGASAKI 11:02 nastala je 1961. godine, 16 godina nakon atomskog bombardovanja Nagasakija. Američki bombarder B-29 je 9.8.1945. godine bacio atomsku bombu iznad Nagasakija. Tačno u 11:02 plutonijska bomba je eksplodirala i grad je uništen. Zaključno sa 1950. godinom, broj žrtava se procjenjuje na 73884.
Godine 1960. Japansko vijeće protiv atomskih i vodikovih bombi (原水爆禁止日本協議会) naručilo je Tōmatsuu fotografije Nagasakija. Sljedeće godine, Tōmatsu je stigao u Nagasaki, gdje je imao priliku razgovarati i fotografisati žrtve atomske bombe, također poznate kao hibakusha (被爆者). Kao i mnogi Japanci u to vrijeme, Tōmatsu je imao skromno znanje o posljedicama atomske bombe i radijacije na civilno stanovništvo. Otkrio je da su trauma i šok zbog fizičkog izgleda i zdravstvenog stanja hibakusha u početku učinili njihovo fotografisanje iznimno teškim i preživjele nepristupačnim i nepovjeriljivim. Fotografije koje tada Tōmatsu realizira označit će početak njegove dugogodišnje veze sa Nagasakijem i njegovim stanovnicima.
////////////////////////////////////////////////////////////////
Tomatsu Shomei jedan je od najznačajnijih poslijeratnih japanskih fotografa. Njegova djela se danas nalaze u kolekcijama Museum of Modern Art New York, San Francisco Museum of Modern Art, Guggenheim Museum, Tokyo Metropolitan Museum of Photography. Poslijeratna okupacija Japana i promjene koje su uslijedile u japanskom društvu nakon kapitulacije teme su koje su obilježile Tōmatsuov rad.
Museum of Modern Art, NY: http://www.moma.org/artists/5895
The Guardian (06.09.2010): http://www.theguardian.com/artanddesign/2010/sep/06/shomei-tomatsu-japanese-photography
/////////////////////////////////////////////////////////////
Predavanje se realiziralo u sklopu umjetničko-istraživačkog projekta pod nazivom “Istraživanje značaja inovativnih (digitalnih) oblika internacionalizacije i (virtualne) mobilnosti za razvoj interdisciplinarnog obrazovanja, produkcije i tržišno-relevantnih vještina kod studenata.” Projekat podržava Ministarstvo za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo i implementira se na Nastavničkom odsjeku.
Voditeljica projekta, van. prof dr Iva Simčić, šef Nastavničkog odsjeka
Istraživači na projektu, van. prof dr Jasmina Gavrankapetanović-Redžić i v.as. Anja Bogojević