Interdisciplinarni studij Konzervacija i restauracija koncipiran je kao dodiplomski studij u trajanju od tri godine i magistarski specijalistički studij u trajanju od dvije godine. Nastava se realizira na Akademiji likovnih umjetnosti i Prirodno-matematičkom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. Cilj studija je da u prve tri godine pruži opće teorijsko i praktično znanje u oblasti konzervacije i restauracije, a da se zatim, u naredne dvije godine, studenti usmjere i specijaliziraju u određenoj konzervatorsko-restauratorskoj oblasti.
Zbog prirode konzervatorsko-restauratorskog posla, koji u sebi sažima umjetnički i zanatski aspekt djelovanja s naučnim radom, studij Konzervacije i restauracije osmišljen je tako da kod studenata razvija i unaprjeđuje potrebne manualne vještine i likovni senzibilitet. Kroz interdisciplinarni studij, studenti stiču znanja iz različitih umjetničkih disciplina, teorije i historije umjetnosti, zaštite kulturne baštine i prirodnih nauka, te razvijaju vještine za samostalno planiranje, koordinaciju i izvođenje konzervatorsko-restauratorskih zahvata.
Trajanje programa: 6 semestara (tri godine)
Akademsko zvanje: Bakalaureat/Bachelor konzervacije i restauracije
Diplomu izdaje: Univerzitet u Sarajevu
Struktura programa: Obim studijskog programa iznosi 60 (E)CTS studijskih bodova u jednoj studijskoj godini, odnosno 30 (E)CTS studijskih bodova u jednom semestru. Dodiplomski studij za sticanje diplome traje četiri godine, a vrednuje se sa 180 (E)CTS studijskih bodova.
| I semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Crtanje I | P2 + V1 + S2 | 5 |
| Konzervacija I | P1 + V0 | 2 |
| Opšta hemija | P3 + V2 | 6 |
| Klimatologija | P3 + V2 | 5 |
| Odabrana poglavlja iz biologije | P3 + V2 | 5 |
| Osnovi konzervacije i restauracije kulturnog naslijeđa | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Historija umjetnosti I | P1 + V1 + S1 | 3 |
| II semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Crtanje II | P2 + V1 + S1 | 3 |
| Konzervacija II | P1 + V1 | 3 |
| Bioindikatori degradacije | P3 + V2 | 5 |
| Anorganska hemija sa materijalima | P3 + V2 | 6 |
| Organska hemija sa materijalima | P3 + V2 | 6 |
| Historija konzervacije i restauracije kulturnog naslijeđa | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Historija umjetnosti II | P1 + V1 + S1 | 3 |
| III semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Crtanje III | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Konzervacija i restauracija | P2 + V3 + S2 | 6 |
| Kiparstvo | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Osnovi fotografije I | P1 + V1 | 3 |
| Kulturno i historijsko nasljeđe kao dio okoliša | P2 + V0 | 3 |
| Degradacija materijala | P2 + V0 | 3 |
| Savremena teorija konzervacije i restauracije kulturnog naslijeđa | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Historija umjetnosti III | P1 + V1 + S1 | 3 |
| IV semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Restauracija I | P2 + V2 + S2 | 6 |
| Grafika | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Osnovi fotografije II | P1 + V1 | 3 |
| 3D kompjuterska grafika | P2 + V3 | 5 |
| Dijagnostika anorganskih materijala | P2 + V1 | 4 |
| Osnove mineralogije sa petrografijom | P3 + V2 | 5 |
| Historija umjetnosti IV | P1 + V1 + S1 | 3 |
| V semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Restauracija II | P2 + V1 + S2 | 5 |
| Slikanje I | P2 + V1 + S1 | 3 |
| Fotografija – reprofotografija | P1 + V1 | 2 |
| Dijagnostika organskih materijala | P2 + V1 | 4 |
| Mikrobiološka destrukcija i metode zaštite | P3 + V2 | 5 |
| Historija B-H umjetnosti | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Fizika u konzervaciji i restauraciji | P3 + V1 | 5 | + IZBORNI PREDMETI Studenti su obavezni odabrati JEDAN izborni predmet iz ponuđene liste predmeta: |
| Visoki i duboki tisak | P1 + V1 | 3 |
| Kiparstvo II | P1 + V1 | 3 |
| Bosanskohercegovačka baština (recepcija i vrednovanje) | P1 + V1 | 3 |
| Ebru: tehnike I | P1 + V1 | 3 |
| Kaligrafija pisma I | P1 + V1 | 3 |
| VI semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Restauracija III | P1 + V3 + S2 | 6 |
| Slikanje II | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Tehnologija – anatomija artefakta | P1 + V1 | 3 |
| Analitičke metode u konzervaciji i restauraciji | P2 + V2 | 5 |
| Historija zaštite bosanskohercegovačkog kulturnog naslijeđa | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Historija umjetnosti XX | P1 + V1 + S1 | 3 | + IZBORNI PREDMETI Studenti su obavezni odabrati DVA izborna predmeta iz ponuđene liste predmeta: |
| Osnovi kiparskih materijala i procesa | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Osnovi slikarskih materijala i procesa | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Kulturna dobra u opasnosti | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Ebru: tehnike II | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Kaligrafija pisma II | P1 + V1 + S1 | 3 |
Trajanje programa: 6 semestara (tri godine)
Akademsko zvanje: Bakalaureat/Bachelor konzervacije i restauracije
Diplomu izdaje: Univerzitet u Sarajevu
Struktura programa: Obim studijskog programa iznosi 60 (E)CTS studijskih bodova u jednoj studijskoj godini, odnosno 30 (E)CTS studijskih bodova u jednom semestru. Dodiplomski studij za sticanje diplome traje četiri godine, a vrednuje se sa 180 (E)CTS studijskih bodova.
| I semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Crtanje I | P2 + V1 + S2 | 5 |
| Konzervacija I | P1 + V0 | 2 |
| Opšta hemija | P3 + V2 | 6 |
| Klimatologija | P3 + V2 | 5 |
| Odabrana poglavlja iz biologije | P3 + V2 | 5 |
| Osnovi konzervacije i restauracije kulturnog naslijeđa | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Historija umjetnosti I | P1 + V1 + S1 | 3 |
| II semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Crtanje II | P2 + V1 + S1 | 3 |
| Konzervacija II | P1 + V1 | 3 |
| Bioindikatori degradacije | P3 + V2 | 5 |
| Anorganska hemija sa materijalima | P3 + V2 | 6 |
| Organska hemija sa materijalima | P3 + V2 | 6 |
| Historija konzervacije i restauracije kulturnog naslijeđa | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Historija umjetnosti II | P1 + V1 + S1 | 3 |
| III semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Crtanje III | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Konzervacija i restauracija | P2 + V3 + S2 | 6 |
| Kiparstvo | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Osnovi fotografije I | P1 + V1 | 3 |
| Kulturno i historijsko nasljeđe kao dio okoliša | P2 + V0 | 3 |
| Degradacija materijala | P2 + V0 | 3 |
| Savremena teorija konzervacije i restauracije kulturnog naslijeđa | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Historija umjetnosti III | P1 + V1 + S1 | 3 |
| IV semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Restauracija I | P2 + V2 + S2 | 6 |
| Grafika | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Osnovi fotografije II | P1 + V1 | 3 |
| 3D kompjuterska grafika | P2 + V3 | 5 |
| Dijagnostika anorganskih materijala I | P2 + V1 | 4 |
| Osnove mineralogije sa petrografijom | P3 + V2 | 5 |
| Historija umjetnosti IV | P1 + V1 + S1 | 3 |
| V semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Restauracija II | P2 + V1 + S2 | 5 |
| Slikanje I | P2 + V1 + S1 | 3 |
| Fotografija – reprofotografija | P1 + V1 | 2 |
| Dijagnostika organskih materijala | P2 + V1 | 4 |
| Mikrobiološka destrukcija i metode zaštite | P3 + V2 | 5 |
| Historija B-H umjetnosti | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Fizika u konzervaciji i restauraciji | P3 + V1 | 5 | + IZBORNI PREDMETI Studenti su obavezni odabrati JEDAN izborni predmet iz ponuđene liste predmeta: |
| Visoki i duboki tisak | P1 + V1 | 3 |
| Kiparstvo I | P1 + V1 | 3 |
| Bosanskohercegovačka baština (recepcija i vrednovanje) | P1 + V1 | 3 |
| VI semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Restauracija III | P1 + V3 + S2 | 6 |
| Slikanje II | P2 + V1 + S1 | 4 |
| Tehnologija – anatomija artefakta | P1 + V1 | 3 |
| Analitičke metode u konzervaciji i restauraciji | P2 + V2 | 5 |
| Historija zaštite BiH baštine | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Historija umjetnosti XX | P1 + V1 + S1 | 3 | + IZBORNI PREDMETI Studenti su obavezni odabrati DVA izborna predmeta iz ponuđene liste predmeta: |
| Kiparska tehnologija | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Slikarska tehnologija | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Kulturna dobra u opasnosti | P1 + V1 + S1 | 3 |
Trajanje programa: 4 semestara (dvije godine)
Akademsko zvanje: Magistar konzervacije i restauracije
Diplomu izdaje: Univerzitet u Sarajevu
Struktura programa: Obim studijskog programa iznosi 60 (E)CTS studijskih bodova u jednoj studijskoj godini, odnosno 30 (E)CTS studijskih bodova u jednom semestru. Dodiplomski studij za sticanje diplome traje dvije godine, a vrednuje se sa 120 (E)CTS studijskih bodova.
| I semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Likovna estetika | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Osnovi konzervacije i restauracije | P2 + V0 | 3 |
| Konzervacija i restauracija prenosive slike i polihromiranog drveta I | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Konzervacija i restauracija zidne slike I | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Konzervacija i restauracija skulpture I | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Konzervacija i restauracija radova na papiru, pergamentu i svili I | P1 + V1 + S1 | 3 |
| Konzervacija arheološke i konzervacija i restauracija etnološke baštine | P1 + V0 + S1 | 2 |
| Analitičke metode istraživanja i dokumentiranja baštine | P1 + V1 + S1 | 5 |
| Mikroskopija – praktikum | P1 + V1 + S1 | 5 |
| II semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Teorija vizualnih umjetnosti i vizualne kulture | P1 + V1 | 2 |
| Konzervacija i restauracija prenosive slike i polihromiranog drveta II | P3 + V2 + S4 | 10 |
| Konzervacija i restauracija zidne slike II | P3 + V2 + S4 | 10 |
| Konzervacija i restauracija skulp-ture II | P3 + V2 + S4 | 10 |
| Konzervacija i restauracija radova na papiru, pergamentu i svili II | P3 + V2 + S4 | 10 |
| Laboratorij I u funkciji analize izabranog artefakta | P3 + V2 + S3 | 9 |
| Zaštita graditeljskog naslijeđa | P2 + V2 | 5 |
| Savremene tendencije u umjetnosti BiH i na regionalnoj sceni | P1 + V1 | 2 |
| Kopistika | P1 + V1 | 2 |
| Metodologija i fenomenologija aktivnog pristupa graditeljskom naslijeđu | P2 + V0 | 2 |
| III semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| Metodologija naučno-istraživačkog rada | P1 + V1 | 3 |
| Konzervacija i restauracija prenosive slike i polihromiranog drveta – Izrada završnog rada | P2 + V3 + S6 | 11 |
| Konzervacija i restauracija zidne slike – Izrada završnog rada | P2 + V3 + S6 | 11 |
| Konzervacija i restauracija skulpture – Izrada završnog rada | P2 + V3 + S6 | 11 |
| Konzervacija i restauracija radova na papiru, pergamentu i svili – Izrada završnog rada | P2 + V3 + S6 | 11 |
| Laboratorij II u funkciji analize artefakta | P2 + V3 + S6 | 11 |
| Dijagnostika | P1 + V1 + S3 | 5 |
| IV semestar | Naziv predmeta | Broj časova | ECTS |
| ZAVRŠNI RAD | P3 + V0 + S15 | 25 |
| Digitalna dokumentaristika | P1 + V1 + S1 | 5 |
U izradi.
UNIVERZITET U SARAJEVU
AKADEMIJA LIKOVNIH UMJETNOSTI
Obala Maka Dizdara 3, 71000 Sarajevo
Bosna i Hercegovina
T: +387 (0) 33 210 369
alu@alu.unsa.ba
POVEZNICE
MEĐUNARODNA SARADNJA ALU
Dr. Ćazim Hadžimejlić, redovni profesor za užu oblast Konzervacija i restauracija na Akademiji likovnih umjetnosti Univerziteta u Sarajevu.
Rođen je 1964. godine u Zenici, Bosna i Hercegovina. Diplomirao je na Fakultetu likovnih umjetnosti Univerziteta „Mimar Sinan” u Istanbulu, a titulu magistra nauka o umjetnosti – kaligrafija stekao je na Fakultetu likovnih umjetnosti Univerziteta „Marmara“ u Istanbulu. Titulu doktora nauka iz historije umjetnosti i arheologije stekao je odbranom doktorske dizertacije Važnost dragocjenih knjiga zbirke Gazi Husrev-begove biblioteke u osmanskom uvezivanju knjiga i njihovo očuvanje (mentor: prof. dr. sc. Zeki Sönmez), na Institutu za društvene nauke Univerziteta likovnih umjetnosti „Mimar Sinan“ u Istanbulu, Odsjek za historiju umjetnosti i arheologiju, 1997. godine.
Na istom univerzitetu završio je poslijedoktorsko specijalističko usavršavanje: specijalizaciju iz umjetnosti knjige i knjigovezačkih stilova kod prof. dr. İslama Seçena, 2001. godine i specijalizaciju iz patologije, konzervacije i restauracije knjige kod prof. dr. Sadet Gazi, 1999. godine, a kaligrafske specializacije pri Istraživačkom centru za islamsku historiju, umjetnost i kulturu (IRCICA): specijalizaciju iz talik i rika'a pisma kod prof. dr. Alija Alparslana, 1999. godine, i specijalizaciju iz sulus i nesih pisma kod majstora kaligrafije dr. h. c. Hasana Çelebija, 1999. godine.
Prošao je izbore u sva nastavna znanja. Tako je na Fakultetu lijepih umjetnosti u Istanbulu postao niži asistent (predavač i istraživač magistrant) 1992., asistent (predavač i istraživač doktorant) 1994., viši asistent (poslijedoktorski predavač i istraživač) 1997. i docent (samostalni predavač) 1999. godine, a na Akademiji likovnih umjetnosti u Sarajevu, docent 2000., vanredni profesor 2007. i redovni profesor 2014. godine.
Prof. dr. Hadžimejlić do sada je ostvario 50 samostalnih i 119 kolektivnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Dobitnik je 83 priznanja i 10 nagrada za doprinos nauci, umjetnosti, i očuvanju i zaštiti kulturne baštine.
U okviru svog naučnog i stručnog rada do sada je objavio četiri knjige: Umjetnost islamske kaligrafije (ITD „Sedam“, Sarajevo, 2009), Umjetnost islamskog knjigovestva (ITD „Sedam“, Sarajevo, 2011) i Ebru – umjetnost slikanja na vodi (Connectum, Sarajevo, 2014), 40 bosanskohercegovačkih mushafa ( Blicdrunk , Sarajevo, 2022); preveo je sa osmanskog turskog na bosanski jezik knjigu Basri Baba Nefesleri – Hasan Basri Tapdik Baba (Yedi Iklim, Istanbul, 2001), te je objavio preko 85 stručna i naučna rada o kaligrafiji, konzervaciji i restauraciji, umjetnosti knjige i kulturnoj baštini. Ćazim Hadžimejlić je 2003. godine pokrenuo projekat periodičnog časopisa za historijsko naslijeđe, tesavvuf i kulturu pod nazivom Kelamu'l Šifa’ [Lijekovite riječi], čiji je osnivač i glavni urednik.
Izradio je kaligrafske radove, iluminacije i restauracije na mnogim sakralnim i civilnim objektima. Autor je preko 160 umjetničkih i konzervatorsko-restauratorskih idejnih i izvedbenih projekata u muzejima, bibliotekama, institutima i privatnim kolekcijama, kako u BiH, tako i van njenih granica.
Godine 1999. u Živčićima-Vukeljićima, BiH, osnovao je privatni muzej „Hafiz Musa Kjazim“, čiji eksponati, prema potvrđenim historijskim i umjetničkim valorizacijama, predstavljaju pregled bosansko-hercegovačkog historijskog, kulturnog i umjetničkog naslijeđa.
Od 2008. godine član je Udruženja likovnih umjetnika BiH (ULUBiH).
